در کتاب های بدون تصویر، طراح یا مدیر تولید موسسه نشر، قوانینی را برای کلیه جنبه های بصری کتاب تعیین می نماید که سازگار با استانداردهای تولید کتاب می باشد و کلیه صفحات کتاب می بایست با رعایت این قوانین طراحی شود. این قوانین تعداد سطرهای بالای سرفصل ها، مکان قرار گرفتن میان تیترها و تیترها و تیترهای فرعی تر و شماره صفحات و سرصفحات و چگونگی وضعیت سرفصلها و غیره را تعیین می نماید.
صفحه آرایی کتاب های بدون تصویر
این ضوابط در صفخه آرایی رایانه ای، برای کامپیوتر تعریف می گردد و در صفحه بندی سنتی که به چسب و قیچی شهرت داشت از گرید به چاپ رسیده به رنگ آبی استفاده می نماییم و یا گرید را روی طلق رسامی نموده و با استفاده از میز نور و استقرار کاغذهای سفید روی آن، اقدام به صفحه بندی می کنیم.
زمان صفحه بندی ، لازم است خبر یعنی نوشته تایپ شده یا دستنویس کتاب را در دسترس خود داشته باشیم و با توجه به نظم مطالب، نسبت به چسباندن حروف چینی در صفحه ماکت (صفحه ای که گرید روی آن با استفاده از رنگ آبی به چاپ رسیده است) مبادرت ورزیم.
پانوشت ها
در خصوص پانوشت صفحه های کتاب، توصیه می شود موارد زیر رعایت شود.
- پانوشت های لاتین، همواره از سمت چپ به راست و با استفاده از شماره های لاتین صفحه آرایی و حروف چینی می شوند.
- پانوشت های فارسی و پانوشت های فارسی و لاتین، همواره از سمت راست به چپ و با شماره های فارسی به چاپ می رسند.
- چنانچه پانوشت ها کوتاه باشند و مایل باشیم آنها را به دنبال یکدیگر آوریم، فاصله بین پایان یک پانوشت و شروع پانوشت بعدی، اغلب ۹ میلیمتر می باشد. در هر صورت، این اندازه توصیه می شود در سراسر کتاب ثابت باشد.
- در انتهای پانوشت های ارجاعی و توضیحی می بایست نقطه قرار داد. ولی اگر در پانوشت تنها اصطلاح یا اسامی آورده شود، در انتهای آن به گذاشتن نقطه نیازی نیست.
- چنانچه در پایین صفحه برای کلیه پانوشت ها یا پانوشت جا نباشد، ادامه آخرین پانوشت پایین برگه، به برگه بعدی ارجاع داده می شود. در این حالت، لازم است از علامت پیکان کوچکی نیز در انتهای صفحه و در منتهی الیه سمت چپ، زیر آخرین سطر و همچنین در آغاز پانوشت در صفحه بعد در بالای منتهی الیه طرف راست استفاده کرد.
در صفحه آرایی کتاب، زمانی که مجبور باشیم جدول یا نموداری را به صورت خلاف جهت نوشته ها در صفحه درج نماییم در کتاب های فارسی زبان مکان استقرار توضیح نمودار یا جدول را قرار می دهیم. بهتر است عنوان و شماره جدول در سمت بالای آن درج شود و سایر توضیحات در پایین آن.
در حروف چینی جدول ها لازم است به این نکته توجه نمود که حروف می بایست کمی از متن کوچکتر باشند، اندازه این کوچک بودن، بر اساس تعداد لغاتی که در هر خانه از جدول واقع شده، تفاوت دارد. برخی اوقات امکان دارد محتویات یک جدول از ارتفاع یک صفحه کتاب تجاوز کند. در این حالت، می توان ادامه جدول را در صفحه یا صفحه های بعدی آورد.
منبع: نشرآنلاین